Systemy wentylacji pomieszczeń: więcej niż uzupełnienie wyciągu punktowego

Jeżeli wyciągi punktowe przy spawaniu nie są przydatne, a postronni pracownicy w hali zakładowej mają być chronieni przed dymem spawalniczym, wówczas zaczynają swoją pracę systemy wentylacji pomieszczeń. Przykład holenderskiej firmy Heerema Fabrication Group pokazuje, jak można efektywnie rozplanować zakłady obróbki metalu. Od niedawna producent stosuje CleanAirTower firmy KEMPER.

Im bliżej miejsca powstania zostanie przechwycony dym spawalniczy, tym większa jest szansa, że wszystkie niebezpieczne cząstki zostaną odessane z powietrza hali zakładowej. W przypadku BHP w zakładach obróbki metalu stale obowiązuje: pierwszeństwo dla tak zwanego odsysania punktowego. Nie bez powodu ustawa zaleca, aby niebezpieczne substancje były przejmowane bezpośrednio w miejscu powstawania. Tylko w ten sposób można zagwarantować wysoki stopień zbierania niebezpiecznych cząstek pyłu, które powstają przy spawaniu. Jednak praktyka często wygląda inaczej. Spawanie drobnych elementów w wielu miejscach powoduje, że wyciągi punktowe ze względu na stałą zmianę miejsca spawania stają się niepraktyczne. Także przy spawaniu większych przedmiotów obrabianych odsysanie punktowe często nie jest możliwe do realizacji. Częściowo stanowiska spawania ze względu na właściwości przedmiotów obrabianych mogą być nawet niedostępne dla wyciągów punktowych. A jeżeli spawacz nie ustawi ich optymalnie, cząstki pyłu wydostają się do hali zakładowej.

BHP – przeciek zamknąć przez wentylację pomieszczenia
Ten przeciek przy bezpośrednim odsysaniu dymu spawalniczego zamykają systemy wentylacji pomieszczeń. Jeżeli wyciągi punktowe nie mogą być praktycznie zastosowane, to wentylacja stanowi coś więcej niż tylko uzupełnienie. Poza tym wentylacja pomieszczenia gwarantuje także ochronę osób niezaangażowanych znajdujących się w otoczeniu urządzeń spawalniczych. Bowiem w sytuacji gdy spawacze w miejscu powstawania dymów spawalniczych są chronieni przez specjalne kaski ochronne spawacza z automatyczną wentylacją i filtrowaniem, dym spawalniczy bez przeszkód wydostaje się do otoczenia. Pracownicy bez ochrony dróg oddechowych są bez zabezpieczenia wystawieni na działanie szkodliwych cząstek pyłu. A to nie wszystko: Wentylacja pomieszczenia poprzez stałą cyrkulację powietrza polepsza także warunki klimatyczne we wnętrzu i pozwala zaoszczędzić do 70 procent kosztów ogrzewania.

Przedsiębiorstwa mogą przy tym wybierać pomiędzy dwoma rodzajami wentylacji pomieszczeń – między wentylacją mieszaną oraz wentylacją warstwową wzgl. wyporową. W obu metodach zasysanie powietrza odbywa się na wysokości od czterech do sześciu metrów. Przy wentylacji mieszanej oczyszczone powietrze jest następnie z pomocą czterech silników wydmuchiwane przez dysze lub kratki wentylacyjne i w ten sposób dochodzi do zmieszania z całą masą powietrza. Natomiast powietrze wyporowe wspomaga termikę dymu spawalniczego przez doprowadzanie powietrza od dołu. Także z tego powodu związki zawodowe zalecają ten system. W obrębie stanowisk spawalniczych czyste powietrze doprowadzane jest do hali zakładowej w sposób niskoburzliwy przez wyloty źródłowe umieszczone w pobliżu podłogi. Wznoszące się powietrze wspiera naturalną siłę wyporu dymu spawalniczego skierowaną ku górze. W wyniku tego procesu wzrasta jakość powietrza w otoczeniu wylotów źródłowych i tym samym w strefie oddychania pracowników.

Heerema Fabrication Group z pomocą nowego systemu zapobiega tworzeniu się kołdry z dymu spawalniczego
Od połowy ubiegłego roku holenderska firma Heerema Fabrication Group, producent urządzeń dla przemysłu naftowego i gazownictwa przeznaczonych do pracy w strefie przybrzeżnej, z pomocą nowej wentylacji pomieszczeń zwiększyła bezpieczeństwo pracy swoich spawaczy w swej siedzibie w Zwijndrecht koło Rotterdamu. Do dzisiaj przy produkcji dużych elementów takich jak rurociągi lub części platform bezpieczeństwo pracy pozostawało sprawą drugiej kategorii. Ze względu na niepraktyczne wyciągi punktowe pracownicy spawali wyłącznie korzystając ze środków ochrony indywidualnej. Brakowało skutecznego odsysania. Dym spawalniczy bez przeszkód wypływał do hali. Skutkiem tego była kołdra z dymu spawalniczego wisząca w hali na wysokości około czterech metrów.


Szukając efektywnego rozwiązania firma KEMPER GmbH z Vreden w Westfalii, producent systemów odsysania i filtrowania, zaprojektowała kilka możliwości mających na celu utrzymanie czystości powietrza. Ze względu na stałe zmiany stanowisk pracy w Heerema nie uważano centralnej wentylacji pomieszczeń za sensowne rozwiązanie. Na koniec Holendrzy zdecydowali się na nowy system CleanAirTower. Heerema w  hali długiej na 100 metrów i szerokiej na 25 metrów zainstalowała cztery nowe systemy.
'
Praca systemu z zalecaną zasadą wentylacji
„Od chwili, gdy zastosowaliśmy u nas cztery jednostki Tower, jakość powietrza uległa ekstremalnej poprawie”, podkreślił Bart Pluijmers, Asset- i Facilitymanager w Heerema Zwijndrecht. Nowy system KEMPER działa zgodnie z zalecaną zasadą wentylacji warstwowej. W promieniu do dwunastu metrów każda wieża zasysa zanieczyszczone powietrze na wysokości czterech metrów w promieniu 360 stopni. Gdy powietrze znajdzie się wewnątrz, cząstki najpierw trafiają na tak zwane blachy śrubowe. Powodują one obrotowy ruch powietrza, w wyniku czego ciężkie cząstki i iskry trafiają bezpośrednio do rynny wylotowej nie obciążając filtra.

Ze wzrostem ilości pyłu w filtrze wydajność odsysania jest przez regulację utrzymywana na stałym poziomie. W razie potrzeby wkład filtra czyszczony jest z pomocą sprężonego powietrza. Cząstki spadają do oddzielonej hermetycznie strefy, z której są usuwane pneumatycznie i transportowane do wymiennego wkładu jednorazowego użytku. Pozwala to na nie powodującą skażeń utylizację szkodliwych pyłów. Tę jak dotychczas jedyną w swoim rodzaju technikę KEMPER zgłosił do opatentowania. Oczyszczone powietrze jest od dołu ponownie wprowadzane w sposób niskoburzliwy do hali na obwodzie 360 stopni i wzmacnia wypór dymu spawalniczego.

CleanAirTower dzięki elastyczności zastosowań uzyskuje skuteczność wgłębną
Na korzyść Heerema działa także elastyczność CleanAirTower. Zwykłe wentylacje wyporowe można stosować punktowo i są one skuteczne w ograniczonym obszarze. Jednak brak w tej sytuacji działania wgłębnego. Przy szachownicowym rozmieszczeniu w hali jednostki CleanAirTower mają w Heerema jednak szeroki zasięg. A ze względu na fakt, że CleanAirTower w przeciwieństwie do zwykłych wentylacji wypornościowych nie są podłączone do systemu rurociągów, Heerema w razie zmieniających się obszarów wykonywania prac spawalniczych może w sposób elastyczny na nowo rozmieszczać systemy w hali.

„Obecnie bramy pozostają zamknięte i nie musimy już wietrzyć ręcznie. W dodatku już ogrzane powietrze pozostaje w hali.” Wcześniejsza kołdra z dymu spawalniczego już nie powstaje. Ale przede wszystkim ważne jest: „U naszych pracowników zastosowanie CleanAirTower firmy KEMPER spowodowało większe zadowolenie z pracy“, powiedział Pluijmers.